اشتغال و کارآفرینی در قرآن

به پیشنهاد یکی از همکاران در یک گروه تلگرامی، داشتیم پیرامون کارآفرینی در قرآن صبحت می کردیم. نکات زیر مطرح شد که به منظور ثبت در اینترنت! اینجا ذکر می کنم. البته چون بحث تلگرامی است شاید انسجام نداشته باشد.
تلگرام توسط گوگل ایندکس نمی شود ولی وبلاگ ایندکس می شود، لذا خوب است مطالب مهم تلگرامی‌تان را جهت استفاده دیگران، در یک وبلاگ شخصی هم منتشر کنید:

گفتگو در مورد کارآفرینی

تدبری در قرآن کربم
با سلام به دوستان. باتوجه به اینکه بحثی درباره کارآفرینی در کانال پژوهش دانشگاه در جریان است، مناسب دیدم نقشه ی راه کامل دبن را با تدبری در آیات مرتبط مورد توجه قرار دهیم. از آنجا که کارآفرینی بر ارکان اساسی از جمله (فن آوری)، استوار است، ابتدا بحثی راجع به فن آوری بکنیم و فرمایش کریمانه قرآن را بشنویم. آیاتی از کلام الله مجید در سوره مبارکه نحل را در این خصوص میبینیم:

 وَأَوْحَىٰ رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ [١۶:۶٨]و خدایت به زنبور عسل وحی کرد که از کوهها و درختان و سقفهای رفیع، منزل گیر.﴿۶٨﴾

ثُمَّ کُلِی مِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا ۚ یَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاءٌ لِّلنَّاسِ ۗ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَهً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ [١۶:۶٩]
و سپس از انواع میوه‌های شیرین (و از حلاوت و شهد گلهای خوشبو) تغذیه کن و راه پروردگارت را به اطاعت بپوی، آن‌گاه از درون آن، شربت شیرینی به رنگهای مختلف بیرون آید که در آن شفاء مردمان است. در این کار نیز آیتی (از قدرت خدا) برای متفکران پیداست. ﴿۶٩﴾

بنظر می‌رسد در این دو آیه رئوس اصلی فن آوری گوشزد شده است. با تدبری که در ظاهر آیات شده است نکات زیر استحصال گردید و انشاله با همت دوستان و تدبر حکیمانه در بطون آیات کاملتر میشود
۱- تصمیم و اراده مدیریتی به شکل وحی تکوینی به زنبور داده شده است.
۲- ابتدا به زنبور گفته شده که در مناطق جغرافیایی مناسب برای خود خانه بسازد و در حقیقت قبل از شروع بکار، دغدغه نیاز اصلی زندگی شخصی باید حل شده باشد.
۳- زنبور باید از ثمرات و نتایج کارهای قبل شروع کند و نیاز به تولید مجدد شیره گل و امثالهم ندارد.
۴- باید زنبور همواره از فرمان خدا تبعیت محض کند و سلیقه ای رفتار نکند.
۵- در صورت انجام این فرآیند، [از بطن زنبور]، عسل بوجود میآید یعنی اگر فرآیند به درستی با شرح اشاره شده انجام گیرد، وجود محصول حتمی است.
۶- محصول باید برای مردم نافع باشد. یعنی از ابتدا باید هدفگذاری تولید محصول بر مبنای نیاز اصولی و صحیح جامعه باشد و نه صرفا با هدف سودآوری یا تجمل.
۷- زنبور به عنوان مجری اصلی، یکی از پاکترین مخلوقات و بهترین گزینه است، چرا که در هنگام انتخاب ورودیها و تبدیل آن به محصول به عنوان یک تجهیز یا دستگاه، تابع تبدیل کاملا شناخته شده و درستی دارد.
۸- در پایان اشاره میشود که در این راه اشاراتی برای اهل تفکر وجود دارد که امیدوارم لبیک ناچیزی گفته باشیم.

سایر آیات اشتغال و کارآفرینی در قرآن

در مورد #کارآفرینی و اشتغال در قرآن، با استفاده از سایت tanzil.info تحقیق مختصری کردم. آیاتی در باب صنعت در قرآن هست که البته نیازمند دقت نظر است.

۱٫ ? نرم شدن آهن برای حضرت داود برای #تولید زره – #اندازه_گیری دقیق (آیات ۱۰ و ۱۱ سوره #سبا http://tanzil.net/#34:10):

وَلَقَدْ آتَیْنَا دَاوُودَ مِنَّا فَضْلًا ۖ یَا جِبَالُ أَوِّبِی مَعَهُ وَالطَّیْرَ ۖ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِیدَ ﴿١٠﴾ أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِی السَّرْدِ ۖ وَاعْمَلُوا صَالِحًا ۖ إِنِّی بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿١١﴾

و ما به داوود از سوی خود فضیلتی بزرگ بخشیدیم؛ (ما به کوه‌ها و پرندگان گفتیم:) ای کوه‌ها و ای پرندگان! با او هم‌آواز شوید و همراه او تسبیح خدا گویید! و آهن را برای او نرم کردیم. (۱۰) زره‌های کامل و فراخ بساز، و حلقه‌ها را #به_اندازه و #متناسب کن! و عمل صالح بجا آورید که من به آنچه انجام میدهید بینا هستم!
۲٫ ? مسخر شدن باد، مس مذاب و جنیان برای حضرت سلیمان به منظور #ساخت دیگ و حوض و مجسمه و معبد. #تنبیه شدید افردای که در پروژه #کم_کاری می کنند (آیات ۱۲ و ۱۳ سوره سبا http://tanzil.net/#34:12)

و #باد را برای سلیمان [مسخّر و رام کردیم]، که رفتن صبحگاهش [به اندازه] یک ماه و رفتن شامگاهش [به اندازه] یک ماه بود؛ و چشمه #مس را برای او روان ساختیم، و گروهی از جن به اذن پروردگارش نزد او کار می کردند، و هر کدام از آنان از فرمان ما سرپیچی می کرد از #عذاب سوزان به او می چشاندیم (۱۲). برای او هرچه می خواست، می ساختند از #معبدها، و #مجسمه ها، و #ظروف بزرگی مانند #حوض ها، و #دیگ هایی ثابت. ای خاندان داود! شکرگزاری کنید؛ و از بندگانم اندکی سپاس گزارند(۱۳).
۳٫ ? برتری #نیروی_انسانی و #استعدادهای خدادای بر #سرمایه مالی (سوره #کهف آیات ۹۴ تا ۹۶ http://tanzil.net/#18:94)

گفتند: ای #ذوالقرنین! یأجوج و مأجوج در این سرزمین فساد می کنند؛ آیا می پذیری که ما #مزدی برایت قرار دهیم تا میان ما و آنان سدّی بسازی؟ (۹۴)
گفت: آنچه #پروردگارم مرا در آن #تمکن و قدرت داده [از مزد شما] #بهتر است؛ پس شما مرا با #نیرویی یاری دهید [تا] میان شما و آنان سدّی سخت و استوار قرار دهم (۹۵).

۴٫ ? #توجه_به_پروردگار در حین طراحی و ساخت و عدم توجه به #مسخره کردن دیگران (آیات ۳۷ و ۳۸ سوره هود در باب ساخت کشتی http://tanzil.net/#11:37)

وَاصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنَا وَوَحْیِنَا
کُلَّمَا مَرَّ عَلَیْهِ مَلَأٌ مِّن قَوْمِهِ سَخِرُوا مِنْهُ ۚ قَالَ إِن تَسْخَرُوا مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنکُمْ کَمَا تَسْخَرُونَ ﴿٣٨﴾

ماجرای #ساخت_زره توسط حضرت #داود هم شنیدنی است (+)
امام صادق(علیه‌السلام) می فرمایند: خداوند به حضرت داود(علیه‌السلام) وحی کرد: «نِعْمَ الْعَبْدُ اَنْتَ اِلّا اَنّکَ تأکُلُ مِنْ بیتِ المالِ؛
تو #نیکو بنده‌ای هستی، جز این که هزینه زندگی خود را از #بیت_المال تأمین می ‌کنی.»
حضرت داود(علیه‌السلام) #چهل روز گریه کرد، و از خداوند خواست که وسیله‌ای برای او فراهم سازد که از بیت المال مصرف نکند، خداوند آهن را بر او نرم کرد، او هر روز با آهن یک زره می‌ ساخت و به هزار درهم می‌ فروخت، بدین ترتیب ۳۶۰ زره ساخت و به ۳۶۰ هزار درهم فروخت، و از بیت المال بی ‌نیاز گردید.»

 

 

Share

1 نظر در “اشتغال و کارآفرینی در قرآن

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *